MKDNiS logo Czarne 1

Program Ochrona zabytków
Zadanie pn. Drozdowo, dwór Lutosławskich, Muzeum Przyrody
(XIX w.): wymiana pokrycia dachowego wraz z rynnami,
wymiana świetlika oraz renowacja kominów w części willowej
muzeum dofinansowano ze środków
Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu

O wszystkim możesz wiosną zapomnieć...


Tylko nie zapomnij o kuracji majową pokrzywą!

Pokrzywa zwyczajna Urtica dioica

fot. Pokrzywa zwyczajna

Pokrzywa zwyczajna Urtica dioica Rodzina: Pokrzywowate
Pospolity ciągle w Polsce gatunek. Jest to bylina czyli roślina wieloletnia. Pokrzywa zwyczajna jest dwupienna. Oznacza to, że są rośliny tylko z kwiatami pręcikowymi czyli męskimi i rośliny z kwiatami słupkowymi – żeńskimi, na których jesienią zbierzemy owoce – maleńkie orzeszki. Udało mi się zrobić kiedyś zdjęcia tym wyjątkowym kwiatom. Dodatkowo trzeba podkreślić, że kwiaty męskie zakwitają dosłownie wybuchowo. Cztery pylniki pozostają ładnie zapakowane do osiągnięcia dojrzałości i wtedy następuje wybuch i pyłek jest efektownie i efektywnie rozprowadzany w powietrzu.

 Pokrzywa kwiaty męskie

fot. kwiaty męskie

Pojedynczy kwiat męski

fot. pojedynczy kwiat męski

Pokrzywa kwiaty żeńskie

fot. kwiaty żeńskie

Wydawałoby się, że pokrzywa jest wszędzie przy zabudowaniach ludzkich. Stało się tak dlatego, że aby mieć łatwo dostępną znakomitą roślinę leczniczą i jadalną dla ludzi i zwierząt, pokrzywę przesadzano z jej naturalnego siedliska czyli z lasów łęgowych. Na zdjęciu widok z kładki spacerowej w dzikiej części parku przy muzeum na lasek łęgowy z apetyczną pokrzywą. Widoczne są jeszcze szare ubiegłoroczne pozostałości łodyg. Powszechnie wiadomo, że pokrzywa jako roślina włóknodajna była też uprawiana na zbiór łodyg. 

 DSCN2311

fot. Pokrzywa zwyczajna

Niezwykle zasobna w witaminy i mikroelementy. Pokrzywa zawiera nawet witaminę D, dużo C, K, E, B2, B5, wyjątkowo dużo łatwo przyswajalnego wapnia, magnezu, żelaza, itd. Roślina znana i ceniona przez tysiąclecia dziś wraca do łask, wraca na talerze, trafia do kosmetyków. Majowa pokrzywa o delikatnych łodygach jest soczysta więc najodpowiedniejsza do uzyskania soków do wiosennych ogólnie wzmacniających kuracji.


Niestety pokrzywa bardzo dobrze się broni. Włoski parzące są jak specjalnie przygotowane strzały raniące i polewające rankę parzącym środkiem z zawartością kwasu mrówkowego.

 Pokrzywa włoski parzące

fot. Pokrzywa - włoski parzące

Gdyby nie ten boleśnie odstraszający oręż zwierzęta zjadałyby ją doszczętnie i nam nie starczyłoby pokrzywy. Przy zrywaniu, myciu, krojeniu wkładajmy grubsze rękawice. Dodając do pokarmów należy sparzyć pokrzywę wrzątkiem, albo drobno pokroić i utłuc, żeby nie poparzyło mam jamy ustnej.

 Pokrzywa włosek parzący

fot. włosek parzący

 

A o co dokładnie chodzi z wspomnianą w tytule pamięcią? Odpowiada na to Hildegarda z Bingen (1098 – 1179) „człowiek, który zapomina wbrew swojej woli, powinien zebrać pokrzywy, utłuc je na papkę i dodać trochę oliwy z oliwek. Kiedy spać idzie, powinien wetrzeć to w swoją pierś i skronie, i czynić to często, a skłonność do zapominania będzie u niego ustępować”. Jeszcze nie wiem jak to działa dokładnie ale obiecuję tej wiosny wypróbować na sobie. Więcej pamięci na pewno mi się przyda.

Czas na cytat z Fitoterapii dr Henryka Różańskiego

"Ziele zbiera się do czerwca, w późniejszym okresie pozyskuje się tylko górne części pędów. Liście obrywa się do sierpnia. Wszystkie surowce należy wysuszyć w ciemnym miejscu o temp. do 40o C.

Skład chemiczny.
Ziele i liście (kłącze nie zawiera jedynie chlorofilu) zawierają wit, C - 100-270 mg/100 g, karoten - do 20 mg, chlorofil alfa- i beta- 2,5-5%, ksantofil - 0,12%, fitochinony czyli wit. K - 0,64%, sole mineralne (dużo żelaza, wapnia, krzemu, manganu, magnezu, potasu, fosforu i miedzi), acetylocholinę, ryboflawinę, kw. pantotenowy, tiaminę, pirydoksynę, histaminę, kw. mrówkowy, kw. krzemowy, krzemionkę, 2-metyloheptenol, antofen, acetofenon, garbniki, kw. glicerowy i glikolowy, flawonoidy, kw. foliowy i wiele innych.

Działanie.
Przetwory z pokrzywy (ziele wraz z kłączem działają silniej) zwiększają wydalanie z organizmu mocznika, chlorku sodu i szkodliwych produktów chemicznych zewnątrz- i wewnątrzpochodnych wraz z moczem i potem; ułatwiają trawienie, zmniejszają stężenie glukozy we krwi; zwiększają liczbę krwinek czerwonych i zawartość hemoglobiny we krwi, likwidują niewielkie wiosenne i zimowe hipowitaminozy, ogólnie wzmacniają organizm, zwiększają odporność organizmu na choroby, działają przeciwzapalnie, przeciwkrwotocznie, antyseptycznie, przeciwbiegunkowo, przeciwreumatycznie, mlekopędnie i przeciwnowotworowo.
Pokrzywa reguluje przemianę materii, likwiduje obrzęki, zapobiega powstawaniu kamicy moczowej i żółciowej, zapobiega przedwczesnemu starzeniu się organizmu oraz zastojom żółci i plamom na skórze.
Pokrzywa dostarcza m.in. krzemionkę przeciwdziałającą miażdżycy i zmarszczkom (krzemionka zapobiega utracie elastyczności włókien elastynowych i kolagenowych).

Dawkowanie:
Napar: 2 łyżki kłączy, ziela lub liści zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 30 minut; przecedzić. Pić 3-4 razy dz. po 200 ml; niemowlęta ważące 3-4 kg - 8-10 ml, 5-6 kg - 14-17 ml, 7-8 kg - 20-22 ml, 3-4 razy dz.; dzieci ważące 9-10 kg - 25-28 ml, 15-20 kg - 43-57 ml, 25-30 kg -71-86 ml, 35-40 kg - 100-114 ml, 3-4 razy dziennie.

Macerat: 4 łyżki świeżego zmielonego ziela lub liści zalać 1 szkl, wody o temp. pokojowej; wytrawiać 6-8 godzin; przecedzić; pić jak napar.

Odwar: 3 łyżki kłączy wraz z zielem zalać 2 szkl. wody; gotować 5 minut; odstawić na 30 minut; przecedzić. Pić jak napar.


Okres leczenia ziołami wynosi około 30-35 dni; potem należy zrobić przerwę 10-dniową."

Pokrzywę możemy przyrządzać na różne sposoby. Ja dodaję suszonej, sproszkowanej do pieprzu ziołowego, soli ziołowej z suszonymi liśćmi czosnku niedźwiedziego (dozwolone tylko z upraw!) a na świeżo drobno posiekaną i zmiażdżoną do szczypiorku i jest to dobry sposób na zamaskowanie smaku pokrzywy jeśli za nim nie przepadamy. Natomiast w internecie jest ogromna ilość przedziwnych przepisów. Poniżej zamieszczam dwa, których nie praktykowałam jeszcze w domowej kuchni.

Placki pokrzywowe Marty
- czubki pokrzyw,
- mąka,
- woda,
- sól,
- masło klarowane lub olej,
- śmietana albo konfitura.

Zbieramy czubki pokrzyw, siekamy drobno, podsypujemy mąką, dodajemy trochę wody i szczyptę soli, aby skleiły się w masę, z której można formować placki. Smażymy na klarowanym maśle lub oleju, podajemy ze śmietaną albo konfiturą.

Więcej informacji: luczaj.comakademiatrapera.pl meadladies.plroslinneporady.pl facebook.com/chwastozercy

Inny przepis z serii gotowania ekologicznego. Pozostałe recepty znajdują się w artykule "Obiad z łąki, czyli jadalne chwasty polskie".
- młode liście, łodygi i nasiona pokrzywy,
- olej tłoczony na zimno,
- ocet mirabelkowy,
- sól kłodawska,
- miód nawłociowy,
- orzechy włoskie.
Blanszowane młode liście i łodygi (nasiona też mogą być) rozcieramy z olejem tłoczonym na zimno, octem mirabelkowym, solą kłodawską, miodem nawłociowym i orzechami włoskimi.
Doskonały do mięs, zup lub na kanapki.

 

Additional information