zbiory_muzeum_drozdowo

Gromadzenie zbiorów w Muzeum trwa nieprzerwanie od 1984 r., kiedy to utworzono placówkę. Działalność obok oświatowej i naukowej warunkuje rodzaje oraz tok prac podejmowanych w instytucji. W Muzeum gromadzone się zbiory dokumentujące walory przyrodnicze regionu północno-wschdniej Polski oraz historię ziemiaństwa łomżyńskiego.

 

 

Zbiory przyrodnicze

Zbiory te utworzono głównie z materiałów botanicznych i zoologicznych gromadzonych do celów naukowych oraz dydaktycznych. Zebrano w wyniku celowych penetracji przyrodniczych. Zbiory powiększano również dzięki darowiznom miłośników przyrody oraz instytucji publicznych. Część materiałów (elementy ekspozycji stałych) zakupiono.

Aktualnie w Muzeum znajdują się trzy zbiory botaniczne.
1. Inwentarzowy liczący około 3 000 arkuszy zielnikowych roślin naczyniowych. Utworzono go w oparciu o materiał zebrany w większości na terenie doliny Narwi oraz stref krawędziowych przyległych wysoczyzn.
2. Naukowy, w skład którego wchodzą następujące kolekcje: taraxakologiczna – 500 arkuszy zielnikowych, materiał taksonomiczny kilkudziesięciu gatunków z rodzaju róża, po kilkadziesiąt okazów mchów i porostów.
3. Pomocniczy - wykorzystywany w celach dydaktycznych – w chwili obecnej liczy kilkadziesiąt arkuszy roślin naczyniowych zebranych na terenie dolin Narwi i Biebrzy.
W zbiorach botanicznych Muzeum znajdują się m.in. okazy kilku gatunków mniszka (Taraxacum) po raz pierwszy stwierdzonych i udokumentowanych na obszarze Polski.

Podobny podział wyróżniono wśród eksponatów zoologicznych klasyfikując je według walorów poznawczych na trzy zbiory.
1. Inwentarzowy – składający się z około 400 spreparowanych okazów kręgowców (ptaków i ssaków), w większości przedstawicieli miejscowej fauny. W zbiorze znajdują się również: szczątki ssaków kopalnych (mamut, renifer, nosorożec włochaty, żubr, tur); kilkadziesiąt skór zwierząt dzikich; szkielety ptaków i ssaków; owady; muszle mięczaków.
2. Naukowy (wykorzystywany do celów badawczych) – składający się z materiałów pozyskanych w trakcie terenowych prac zoologów. W jego składzie znalazły się okazy: malakologiczne – zebrane w większości z akwenów na terenie byłego woj. łomżyńskiego; sowich wypluwek z obszaru Wysoczyzny Kolneńskiej; entomologiczne - zebrane w okolicach Drozdowa (kilkaset okazów).
3. Pomocniczy. Najczęściej bywa wykorzystany w celach dydaktycznych. Wyróżniono tu następujące zespoły: osteologiczny (są to zdekompletowane szkielety ptaków i ssaków – pozostałości po materiałach spreparowanych w celach wystawienniczych); gniazd i wydmuszek jaj ptaków lęgnących się na terenie Kotliny Biebrzańskiej (pozyskane w trakcie badań naukowych ornitologów naszego Muzeum) i konchiologiczny (okazy muszli mięczaków pochodzące z terenu całej Polski).
W zbiorach pomocniczych znajduje się także kolekcja 10 gablot ściennych zawierających kilkaset owadów specjalnie w tym celu wyhodowanych – przeważnie motyli i chrząszczy.
Ogólna liczba okazów zoologicznych zgromadzonych w zbiorach Muzeum trudna jest do ustalenia, ze względu na bardzo niewielkie rozmiary niektórych z pośród nich. Szacunkowo może plasować się na poziomie ponad 20-tu tysięcy.
W zbiorach przyrodniczych Muzeum znajduje się także kolekcja minerałów, przekazana przez Muzeum Okręgowe z Łomży na początku 1985 r. nowo powstałemu oddziałowi w Drozdowie. Jest to spuścizna po zainteresowaniach zbierackich doc. dra hab. Adama Chętnika. Powstała z okazów geologicznych zebranych w trakcie wycieczek krajoznawczych po Polsce w latach 1946-1968.
Badacza interesował szeroki zakres nauk o Ziemi poczynając od paleontologii poprzez geologię dynamiczną (zajmującą się opisem przyczyn, mechanizmu i skutków procesów geologicznych), aż do zagadnień dotyczących surowców naturalnych. Podczas swych wypraw Chętnik zbierał m.in. skały, skamieniałości, a nawet produkty przeróbki przemysłowej i odpady technologiczne. Wyrazem tego są okazy amonitów i innych bezkręgowców jurajskich wapieni z okolic Częstochowy czy głowonogów i koralowców paleozoicznych z Kielecczyzny, skały osadowe, magmowe i metamorficzne Karpat i Sudetów, przykłady rud metali oraz surowców energetycznych w postaci węgla kamiennego i brunatnego.
Kolekcja geologiczna uzupełniona materiałem zebranym przez muzealników oraz przekazanym przez darczyńców, składa się z 475 okazów.

Zbiory historyczne

W Muzeum gromadzone są także zbiory historyczne. W okresie 20-tu lat istnienia placówki kryteria doboru materiałów, po opracowaniu stających się elementami tych zbiorów, ulegały modyfikacji w zależności od potrzeb i tendencji rozwojowych instytucji.
Zasób powstał dzięki rodzinnym pamiątkom przekazanym przez przedstawicieli rodziny Lutosławskich oraz miejscową społeczność, bądź też osoby się z niej wywodzące, a obecnie zamieszkałe w innych częściach kraju. Część przedmiotów zakupiono na potrzeby stałej ekspozycji historycznej. Spuścizną po działalności artystycznej placówki jest kolekcja kilkudziesięciu prac plastycznych.
Obecnie Muzeum dysponuje trzema zbiorami historycznymi– inwentarzowym, archiwaliów i pomocniczym.
1. Zbiór inwentarzowy liczy 183 pozycje. W śród nich znajdują się eksponaty wchodzące w skład stałych wystaw:
– historycznej, takie jak meble niejednolite pod względem stylistycznym, stwarzające wrażenie ciągłości życia w dawnym dworze, powstałe między 2. poł. XIX w. a początkiem lat 60-tych XX w. oraz portrety i inne pamiątki związane z Lutosławskimi i Romanem Dmowskim;
– przyrodniczych, w postaci XIX -wiecznych miedziorytów.
W zbiorze inwentarzowym znajdują się także:
– albumy ze zdjęciami Drozdowa z lat 1947–1953 wykonanymi przez proboszcza drozdowskiego, ks. Kazimierza Cwalinę;
– odznaki i okolicznościowe odznaczenia Polskiego Związku Łowieckiego i innych towarzystw łowieckich;
– poplenerowe prace plastyczne.
2. Zbiór archiwaliów tworzy sześć zespołów: 1) Wacława Lignowska, 2) Browar, 3) Firmy, 4) Bank Handlowy w Warszawie, 5) Gospodarstwo, 6) Lasy. Powstały dzięki darom mieszkańców regionu. Akta dokumentują przede wszystkim przeszłość wsi Drozdowo.
Zasób wytworzony został w latach 1854-1946. Według kryterium podziału rzeczowego najliczniejszą grupę stanowią akta związane z administrowaniem majątku rodziny Lutosławskich w Drozdowie. Do najcenniejszych zespołów należą akta dotyczące folwarku i zakładów przemysłowych w Drozdowie z lat 1854-1929. Pozostałe dokumenty tworzą zespół Wacława Lignowska – pani Oczka. Są to utwory literackie w rękopisach i drukowane w prasie z lat 1903–1946.
3. Zbiór pomocniczy liczy kilkadziesiąt pozycji. Wśród nich znajdują się kopie archiwalnych dokumentów i zdjęć wykonywanych najczęściej w trakcie zbierania przez muzealników materiałów do celów edukacyjnych. Ponadto gromadzone są tu materiały dotyczące działalności kulturalnej związanej z funkcjonowaniem Muzeum, tj. foldery, zdjęcia, nagrania dźwiękowe.

Ogólna liczba wszystkich eksponatów znajdujących się w zbiorach Muzeum wynosi około 6 tysięcy pozycji.

Marcin Rydzewski